KİTAP OKUMAYI SEVMEYEN ÇOCUĞU ANLAMA REHBERİ
Çocuğunuz kitap okumayı sevmiyor mu? Önüne bir kitap koyduğunuzda okumamak için bin bir türlü bahane mi uyduruyor? Mesele biraz daha karmaşık biraz daha can sıkıcı olabilir. Çocuğunuz küçükken kitaplara bayılıyordu. Her akşam uyumadan önceki okuma saatini iple çekiyordu. Sonra çocuğunuz biraz büyüdü, okula başladı ve GÜM! Bir anda kitaplardan fellik fellik kaçan bir çocuğa mı dönüştü?
Aslında bu o kadar büyük bir mesele değil. Çocuğunuz artık kitap okumayı sevmiyorsa onun gerekçelerini anlamanız gerekiyor.
* Çocukların kitap okumayı sevmemesinin en bilinen nedeni ebeveynin kitapla kurduğu ilişkide yatıyor: Siz kitap okumuyorsanız, o da okumaz. Yapmadığınız bir şeyi ona yaptırmak istemenize doğal olarak sert bir tepki gösterecektir.
* Burada biz bizeyiz. Açık konuşalım. Her kitap okunası bir kitap mı acaba? Piyasaya her ay yeni bir kitap çıkıyor. Bu kitapların bazıları okulların okuma programına alınıyor. Çocuklarda listelerindeki kitapları 'zorunlu olarak' okumak durumunda kalıyor. Sevmediğiniz bir kitabı zorla okumak hoş bir duygu olmasa gerek.
* Terazinin bir kefesinde kitaplar var. Diğer kefesinde bilgisayar oyunları, internet ve televizyon var. Bir yanda sözcükleri okuyup, kavrayıp, anlamlandırarak zihinde canlandırmamız gerekiyor. Diğer yanda her şey hazır: Hem görsel, hem işitsel, rengarenk bir ekran, zorlu bir rakip bizce.
* Çocukların günlük programları aslında hayli yoğun. Okula gidiyorlar. Sonra bazen etüde kalıyorlar. Bir kurstan diğerine gönderiyorlar. Arada kalan zamanlarda arkadaşlarıyla vakit geçiriyorlar. Ee? Sonra yatma vakti geliyor. Bunda işin arasında şimdi oturup bir de kitap mı okuyacaklar?
* Okumaya yeni başlayan bir çocuğunuz varsa ondan şu cümleleri duymanız olası: 'Çok zor' veya 'çok sıkıcı' ya da 'bu kitap hiç eğlenceli değilmiş'.
Bu liste uzayıp gider. Gelelim önerilere.. Başlıca amaç kitapları ve okumayı çocuğunuza cazip hale getirmek. Bunun için ufak tefek numaralar yapmanız gerekiyor. Olsun. Bu işte başarıya giden her yol mübah. Biraz da ufaklığın suyuna giderseniz olur bu iş.
* Çocuklar henüz okumayı bilmiyorken, kendilerine kitap okunmasından çok keyif alırlar. Hele bir de güzel resimli olan bir kitapsa. Gelin görün ki, çocuklar okumayı öğrendiklerinde 'bir geçiş dönemine' giriyorlarmış. Harfleri birleştirip sözcüklere dönüştürmek ve anlamlarını kavramakla o kadar uğraşıyorlarmış ki, okumadan keyif alacak halleri kalmıyormuş. O yüzden resimli kitaplardan bir anda resimsiz, sadece sözcüklerden ibaret kitaplara geçmek olumsuz sonuç veriyor.
* Çocuklar kitapları daha kapağını görür görmez yargılarlar. Eğer kitabın çekici bir kapağı yoksa, çocuğunuzun o kitabı okumasını beklemeyin.
* Çocuğunuz kitap okumayı sevmiyor mu? Peki sevdiği şeyler neler? Bisiklete binmek mi, ejderhalar mı, yoksa trenler mi? Ona içinde bisiklet, ejderha yada trenlerin olduğu kitaplar alın.
* Adı üstünde 'çocuk kitabı'. İçinde daha fazla eğlence, daha fazla heyecan, daha fazla şaka olmalı.
* Çocuğunuz kitap okumuyor diye dır dır yapmayın. Kitap okumanın ne kadar önemli olduğunu anlatıp başının etini yemeyin. Ne kadar dırdır ederseniz, çocuğunuz o kadar inatlaşacaktır.
* Çocuğunuzun okuma biçimini eleştirmeyin.
* Çocuklar bölümleri olan kitaplardan hoşlanırlar. Artık aşina oldukları kahramanların başından geçen olayları anlatan ve her seferinde kendi sonu olan bölümlerden oluşan kitapları, devamlılığı olan ve düğümün finalde çözüldüğü kitaplara göre daha rahat algılarlar.
* Çocuğunuzun seçtiği kitapları eleştirmeyin. Sonuçta o kitabı okuyacak olan kişi o, siz değilsiniz.
* İlginç bulduğunuz dergi ve kitapları evin sağında solunda unutun.
* Çocuğunuzun baş ucunca bir gece lambası koyun ve kitap okumak isterse fazladan yarım saat uyanık kalabileceğini söyleyin.
* Bir kitabı birlikte okumaya başlayabilirsiniz. Önce siz yüksek sesle okursunuz. Çocuğunuzun ilgi duyduğunu anladığınız yerde bırakır ve gerisini onun kendi başına bitirmesini isteyebilirsiniz.
* Büyük çocuklarınızı küçük kardeşlerine kitap okuması için teşvik edin. Çocuklar seyircilerinin olmasından hoşlanırlar.
* Çocuğunuza bir kitap ayracı armağan edin. Her kitabı ya da bölümü sonuna kadar okumak zorunda olmadığını, sıkıldığı yerde ayracı kullanıp ara verebileceğini söyleyin.
* Çocuğunuzun bir yetişkinle mektuplaşmasını sağlayabilirsiniz.
